تنظیم دادخواست ، شکوائیه و انواع لوایح :

طرح دعوا در مراجع قضایی توسط اشخاص با تنظیم یک نوشته آغاز می شود . برای تهیه و تنظیم این نوشته ها که شامل دادخواست در امور حقوقی و شکوائیه در امور کیفری می باشد قواعد خاصی در قانون پیش بینی شده است. گاهی در پرونده های حقوقی اهمیت تنظیم این نوشته ها چنان است که در صورت تنظیم اشتباه آن ممکن است کل حق خواهان برای همیشه ضایع شود . در این مقاله ، دادخواست ، شکوائیه و لایحه را به طور مختصر مورد بررسی قرار می دهیم.

دادخواست :

مطابق ماده 48 قانون آیین دادرسی مدنی شروع رسیدگی دردادگاه مستلزم تقدیم دادخواست است . یعنی در امور حقوقی تا داخواستی به داگاه تقدیم نشود ، تکلیفی به رسیدگی در هیچ دادگاهی ایجاد نخواهد شد .

برگه دادخواست شامل اطلاعاتی از قبیل مشخصات کامل و دقیق طرفین ، بیان و شرح خواسته ، ادله اثبات دعوا و سایر ادله و منضمات مورد ادعای خواهان می باشد .

– در امور حقوقی کسی که مدعی اثبات حقی به نفع خویش به ضرر خوانده می باشد را خواهان می نامند . طرف مقابل خواهان یعنی کسی که به موجب دادخواست باید مقابل ادعاهای خواهان از خود دفاع نماید خوانده نامیده می شود.

– در ستون خواسته خواهان آنچه را که از دادگاه می خواهد بصورت مختصر و معین بیان می کند . مثلا در دعوای حقوقی مطالبه وجه چک آنچه که خواهان می خواهد ، صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت وجه چک می باشد .

– در قسمت شرح دادخواست ، قید می کند که چرا و به چه دلیل چنین خواسته ای از دادگاه دارد.

شکوائیه :

در محاکم کیفری نیز همچون محاکم حقوقی ، شروع دعوا نیازمند این است که شاکی ادعای خود را طبق تشریفات قید شده در قانون برای مراجع کیفری ارسال نماید . این تشریفات با تنظیم شکوائیه آغاز می شود . بنابراین همانطور که دعوای حقوقی با ثبت و تنظیم دادخواست شروع می شود ، دعوای کیفری نیازمند تکمیل و ثبت شکوائیه و ارسال آن به مرجع کیفری می باشد .

– شکوائیه باید حاوی مندرجات و مطالبی از قبیل اطلاعات هویتی دقیق شاکی ، موضوع شکایت ، تاریخ و محل وقوع جرم ، و ذکر اطلاعات هویتی متهم ( در صورت اطلاع شاکی ) باشد .

– شاکی ملزم به تعیین عنوان مجرمانه نبوده و نیز عنوان مجرمانه ای که شاکی انتخاب می نماید برای مقام قضایی الزام آور نیست و دادگاه می تواند پس از رسیدگی عنوان مجرمانه را غیر از عنوان اتهام مطرح شده از سوی شاکی تعیین نماید . مثلا ممکن است شاکی بزه ارتکابی را کلاهبرداری عنوان کرده اما مقام قضایی پس از رسیدگی عنوان بزه ارتکابی را تحصیل مال از طریق نامشروع تشخیص دهد .

– شاکی باید وقوع جرم و انتساب آن به وتهم را به کمک ادله قانونی اثبات نماید.

لایحه :

بطور خلاصه می توان گفت لایحه نوشته ای است که هر یک از طرفین دعوا در طول فرآیند رسیدگی می تواند تنظیم نموده و مطالبی را که می خواهند به اطلاع دادگاه برسانند قید نمایند. یعنی اگر مطالبی علاوه بر آنچه در دادخواست و شکوائیه ذکر شده وجود داشته باشد که اطلاع دادگاه از آنها ضرورت دارد طی لایحه ارائه می شود . نحوه تنظیم لایحه و مستند و مستدل بودن جزئیات ذکر شده در آن تاثیر زیادی بر فرآیند صدور حکم دارد .

بنابراین لایحه ابزار قانونی است که به قاضی فرصت می دهد با مطالعه آن و اشراف بر تمام زوایای پرونده مطروحه اقدام به صدور رای شایسته نماید .

– تنظیم لایحه ، برخلاف دادخواست و شکوائیه ، امری الزامی نبوده و طرفین دعوا می توانند در جلسه رسیدگی به دفاع شعاهی نیز اکتفاء نمایند . اما به جهت تکمیل مطالب و روشن شدن بیشتر موضوع نزد قاضی ، اشخاص لایحه تنظیم می نمایند .

تنظیم انواع داخواست ، شکوائیه و لوایح در کلیه دعاوی حقوقی و کیفری و خانواده و ثبتی و … نیازمند تخصص ، مهارت و اسراف کامل وکیل متخصص می باشد .

هلدینگ بین المللی ملاصدرا مفتخر به داشتن وکلای مجرب و متخصص در هر یک از حوزه های فوق می باشد . لذا با مراجعه به هلدینگ ملاصدرا و اعطای وکالت به ایشان برای تنظیم انواع دادخواستها و شکوائیه ها  و لوایح ، در پیشبرد هر چه بهتر دعوای خود نقش سازنده ای ایفا نمایند .