مالیات بر ارث چیست؟
به نرخ مالیاتی که از وراث متوفی (فرد فوت شده) توسط دولت جهت انتقال اموال گرفته می‌شود مالیات بر ارث گفته می شود.
قانون فوق در سال 95 دستخوش تغییر بود و نحوه محاسبه درصدهای نرخ مالیات تغییر یافتند. بنابراین چنانچه تاریخ فوت متوفی مربوط به سال 1394 یا قبل از آن باشد، مالیات بر اساس قانون قدیم محاسبه می‌شود. همچنین اگر تاریخ فوت در سال 1395 یا بعد از آن باشد، مالیات مربوطه مطابق قانون جدید به وراث تعلق می‌گیرد.
مالیات از سال 95 به بعد برای وراث دسته بندی شده و برای هر یک ضرایب خاصی با توجه به نسبت با متوفی مشخص گردیده است.
طبقه بندی وراث
- وراث طبقه اول که عبارت اند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد
- وراث طبقه دوم که عبارت اند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها
- وراث طبقه سوم که عبارت اند از: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن‌ها
لازم به ذکر است که نرخ مالیات بر ارث برای وراث طبقه دوم دو برابر وراث طبقه اول، و برای وراث طبقه سوم چهار برابر وراث طبقه اول می‌باشد
جدول ضرایب نرخ مالیات بر اساس طبقه اموال و وراث
نوع اموال و دارایی‌ها | وراث طبقه اول | وراث طبقه دوم | وراث طبقه سوم |
سپرده‌های بانکی | 3% | 6% | 12% |
سپرده مؤسسات مالی و اعتباری | 10% | 20% | 40% |
ملک مسکونی | 7.50% | 15% | 30% |
مغازه و املاک تجاری | 3% | 6% | 12% |
اجناس موجود در مغازه | 10% | 20% | 40% |
املاک اداری | 3% | 6% | 12% |
خودرو | 2% | 4% | 8% |
سهام بورسی | 0.75% | 1.50% | 3% |
سهام غیر بورسی | 6% | 12% | 24% |
باغ، ملک زراعی، اراضی بایر و … | 7.50% | 15% | 30% |
اوراق مشارکت | 3% | 6% | 12% |
حق امتیاز | 10% | 20% | 40% |
صندوق امانات | 10% | 20% | 40% |
سایر اموال و دارایی‌ها | 10% | 20% | 40% |
همچنین نحوه محاسبه ضرایب مالیاتی پیش از سال 95 به شرح ذیل می باشد:
شرح | طبقه اول | طبقه دوم | طبقه سوم |
تا 5 میلیون تومان | 5% | 15% | 35% |
تا 20 میلیون تومان نسبت به مازاد 5 میلیون تومان | 15% | 25% | 45% |
تا 50 میلیون تومان نسبت به مازاد 20 میلیون تومان | 25% | 35% | 55% |
نسبت به مازاد 50 میلیون تومان | 35% | 45% | 65% |
اموال و دارایی‌های متوفی پس از فوت وی، مطابق قانون به وراث تعلق می‌گیرد اما قبل از پرداخت مالیات، سند به نام وراث صادر نمی‌شود. بنابراین امکان فروش یا انتقال ماترک برای وراث وجود ندارد. بنابراین نخستین گام جهت تقسیم اموال متوفی تشخیص مالیات اموال و سپس پرداخت به اداره مالیات می‌باشد.
مدارک مورد نیاز جهت تشکیل پرونده
- اظهارنامه مالیات بر ارث
- رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مطالبات و بدهی‌های متوفی
- رونوشت یا تصویر گواهی شده همه اوراقی که اثبات کننده حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است
- رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالت نامه یا قیم نامه (در صورت وجود وکیل یا قیم)
- رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی (اگر وصیت نامه‌ای وجود دارد)
- رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط
اظهار نامه مالیات بر ارث چیست؟
وراث موظفند در قالب فرم مخصوص سازمان امور مالیاتی، لیست کلیه ماترک متوفی را شرح دهند. همچنین بدهی‌های متوفی و ارزش کلیه اموال و دارایی‌های متوفی در تاریخ فوت، باید در این لیست بیان شود. به فرم مذکور اظهارنامه مالیات بر ارث گفته می‌شود. وراث از تاریخ فوت به مدت یک سال فرصت دارند تا اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره امور مالیاتی تسلیم نمایند. در قانون جدید چنانچه وراث تا مهلت تعیین شده اظهارنامه خود را تسلیم نکنند، به صورت رسمی جریمه‌ای شامل حالشان نمی‌شود. اما هزینه‌های کفن و دفن و همچنین بدهی‌های متوفی از شمول معافیت خارج خواهد شد. چنانچه تاریخ فوت در سال 1394 یا قبل از آن باشد، عدم تسلیم اظهارنامه ظرف 6 ماه از تاریخ فوت، مشمول جریمه‌ای معادل 10% مالیات متعلقه خواهد بود.
