سند سجلی عبارت است از شهرتی که مطابق مقررات قانون ثبت احوال به ثبت رسیده و مندرجات آن رسمی و معتبر است . شناسنامه یکی از اسناد سجلی است که اطلاعات موجود در آن از قبیل نام ، نام خانوادگی ، تاریخ تولد ، نام والدین ، نام فرزندان و همسر، بیان کننده هویت افراد بوده و ااین موارد با رعایت شرایط خاص قید شده در قانون ، قابل تغییر خواهد بود .

چگونگی تغییر در نام و نام خانوادگی شناسنامه :

از متداول تریت تغییراتی که معمولا افراد تمایل دارند در شناسنامه خود ایجاد نمایند تغییر نام و نام خانوادگی است . به علت عدم دخالت اشخاص در انتساب نام خود و تحمیل آن از سوی والدین گاه امکان دارد افراد به دلایل مختلف از نام خود رضایت نداشته باشند . در خصوص نام خانوادگی نیز گاها بنابه همان دلایل اشخاص به فکر تغییر یا اصلاح آن می افتند .

اسامی قابل تغییر طبق قانون :

قانون ثبت احوال کشور در ماده 20 به ذکراسامی قابل تغییر پرداخته که براساس آن می توان به :

– نام های مرکب یا ناموزون مثل حسین معروف به کامبیز

– نامه هایی که باعث هتک حیثیت ….. اسلامی مثل عبدالغری و عبداللات ( نام دو بت قبل از اسلام در مکه )

– عناوین لشکری و کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان مانند : سروان ، سرتیپ ، دکتر ، شهردار و ……

– القاب اعم از ساده و مرکب مثل ملک الدوله ، خان یا شوکت الملک ، حاجیه سلطان و ….

– اسامی زننده و مستهجن در صورتیکه با تایید شورای عالی برسد.

– نام هایی که معرف صفات ….. و مغایر با ارزشهای والای انسانییت مثل گرگ ، قوچی و …

– نام هایی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مغایر باشد مثل لات ، خونریز ، چنگیز و ….

– نام هایی که موجب تحقیر اشخاص شود و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد مانند : کنیز ، گدا و…..

– اسامی نامتناسب با جنس مثل ماشالله برای …. و اشرف و اکرم برای ذکور

– حذف کلمات زاید و غیر ضروری در نام اشخاص مثل : قلی ، غلام ، ….

– تصحیح اشتباهات املایی در نام اشخاص مثل زهراب به سهراب

– هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده

– هم نام بودن برادران و خواهران در یک خانواده

– تغییر نام از صورت عربی به شکل فارسی مثل رحمن به رحمان ، اسحق به اسحاق و…..

– تغییر نام کسانیکه با تایید مراجع ذی صلاح به دین مبین اسلام مشرف می شوند.

– تغییر نام کسانیکه نام آنها اسامی ایام هفته باشد.

– تغییر نام کسانیکه تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر شده است.

– پیشوند « عبد» خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی می تواند تقاضای حذف آن را بنماید.

– حذف نام های عربی از اسامی مرکب مثل محرمعلی و صفرعلی و….

مدارک و شرایط و مراحل تغییر نام از سوی متقاضی :

متقاضی تغییر نام که باید 18 ساله باشد و یا حکم رشد داشته باشد و یا پدر و جد پدری و سرپرستان قانونی ، با ارائه اصل شناسنامه به اداره ثبت احوال مراجعه می کنند و درخواست خود را ارائه داده و پس از بررسی صحت و اصالت اسناد توسط کارشناسان اداره ثبت در صورت مطابقت با موارد قانونی و پذیرش تقاضا ، شناسنامه جدید خود یا فرزند خود را دریافت می نمایند.

تغییر سن در شناسنامه :

ممکن است گاهی افراد با دلایل کافی و قابل قبولی بتوانند اثبات کنند که سن واقعی آنان با سن درج شده در شناسنامه تطابق ندارد . مثلا ادعا کنند که شناسنامه متعلق به برادر یا خواهر بزرگتر اوست که قفب از به دنیا آمدن وی فوت شده است .

هر فرد تنها یک مرتبه درطول عمر خود می تواند اقدام به تغییر سن مندرج در شناسنامه را بنماید و تعیین مرجع صالح برای اینکار بستگی به این دارد که این تفاوت ، بیش از 5 سال و یا کمتر از 5 سال باشد.

تفاوت سن واقعی و سن شناسنامه بیش از 5 سال :

طبق قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها رسیدگی به این پرونده در صلاحیت کمیسیون تشخیص سن است و در صورتی که وی شامل استشهاد نامه و برگه ولادت و …. مورد تایید قرار گیرد ، می تواند برای تغییر سن اقدام نماید . اعتراض به رای این کمیسیون در صلاحیت دیوان عدالت اداری می باشد .

تفاوت سن واقعی و سن شناسنامه کمتر از 5 سال :

رسیدگی به این مورد در صلاحیت دادگاه حقوقی محل سکونت فرد است .( و نه محل صدور شناسنامه )

و مرجع رسیدگی به اعتراض به رای صادره ، دادگاه تجدید نظر می باشد.

امکان حذف نام همسر سابق از شناسنامه :

زن با اثبات دوشیزه بودن می تواند اقدام به حذف نام همسر سابق خود نماید . همچنین مرد یا زن غیر دوشیزه بعد از ثبت واقعه طلاق ، برای اینکه بتواند نام همسر سابق خود را از شناسنامه اش حذف نماید باید همسر دومی انتخاب و با او ازدواج رسمی نماید .

همسر شخص فوت شده نیز اعم از زن و مرد با مراجعه به اداره ثبت احوال و ارائه گواهی فوت و سایر مدارک درخواست حذف نام همسر متوفی خود را می نماید .

تشریفات انجام تغییرات در اسناد سجلی دارای پیچیدگی هایی است که اشخاص عادی اطلاعات اندکی در خصوص آن دارند . وکلای مجرب هلدینگ بین المللی ملاصدرا می توانند در پرونده های مربوط به این گونه تغییرات شما را در رسیدن به نتیجه مطلوب در کمترین زمان ممکن یاری رسانند.