ثبت نرم افزار
ثبت نرم‌افزار؛ همه آنچه باید بدانید
این روزها با پیشرفت فناوری‌های دیجیتال، کاربرد نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها بسیار زیاد شده است. از همین رو یکی از دغدغه‌های افراد تولید و ثبت نرم‌افزارهای جدید و کارآمدتر است. از آنجا که طراحی یک نرم‌افزار و یا اپلیکیشن کارآمد کار راحتی نیست، قوانین خاصی برای ثبت آن نیز ایجاد شده‌اند تا راه‌های سوءاستفاده و زیر پا گذاشتن حقوق پدیدآورندگان و سازندگان بسته شوند.
آیا می توان هر نرم‌افزاری را ثبت کرد؟
واقعیت این است که می توان برای ثبت نرم‌افزار اقدام کرد، ولی اگر نرم‌افزاری تکراری باشد و یا از نظر فنی اشکالاتی داشته باشد و یا حتی چندان دردی را دوا نکند، احتمال ثبت آن کاهش پیدا می‌کند. بنابراین باید دید که آیا نرم‌افزار مورد نظر توانسته است قدمی به سوی بهبود وضعیت زندگی افراد و آسان‌تر کردن کار آنها بردارد، یا خیر؟
به طور کلی شرایطی در قانون برای ثبت نرم‌افزار و دریافت گواهی اختراع تعیین شده است که قبل از هر کاری باید آنها را در نظر گرفت. طبق قانون نرم‌افزاری که قرار است ثبت شده و گواهی دریافت کند، باید برای اولین بار در کشور تولید و توزیع شده باشد. منظور این است که اگر نرم‌افزاری در داخل ایران تولید شده باشد، ولی محل توزیع آن در خارج از کشور باشد، امکان ثبت و حمایت از آن وجود ندارد. توجه داشته باشید که این مسئله برای حالت عکس نیز صدق می‌کند.
از طرف دیگر، نرم‌افزار حتما باید در ایران ثبت شده باشد تا بتواند مشمول قانون حمایت از حق اختراع شود. ضمن اینکه باید تاییدیه فنی که از سازمان فناوری اطلاعات کشور صادر شده است را داشته باشد. همچنین برای ثبت نرم‌افزار مورد نظر، برای انجام اقدامات لازم قضایی باید حتما درخواست ثبت نیز برای مرجع ثبت ارسال شده باشد.
چگونه نرم‌افزار خود را در ایران ثبت کنیم؟
باید توجه داشت که قوانین ایران نیز، مانند قوانین سایر کشورهای جهان به مسئله ثبت اختراع توجه داشته است. بنابراین از آنجا که به نظر می رسد ثبت نرم‌افزار در واقع نوعی به ثبت رساندن اختراع باشد، می توان مراحل ثبت را انجام داد. افرادی که قصد دارند نرم‌افزاری را که ساخته‌اند، به صورت قانونی به نام خود ثبت کنند، می توانند به اداره مالکیت معنوی وزارت ارشاد مراجعه کنند. پس از طی مراحل قانونی و ارائه مدارک لازم، در صورت تایید کارشناسان، نرم‌افزار مورد نظر به نام فرد یا افراد درخواست کننده ثبت خواهد شد.
مزایای ثبت نرم‌افزار
به طور کلی مهم‌ترین مزیت داشتن گواهی ثبت اختراع به فرد یا افرادی که سازنده نرم‌افزار هستند، هویتی تحت عنوان مالک نرم‌افزار را می دهد. به این ترتیب آنها می توانند از حمایت های قانونی در این زمینه بهره‌مند شوند. ضمن اینکه امکان سوءاستفاده و کلاهبرداری از نرم‌افزار کاهش پیدا می‌کند. نکته مهم دیگر مربوط به قانون کپی‌رایت است. به عبارت ساده‌تر، وقتی طبق قانون گواهی به نام فرد صادر می‌شود، وی می‌تواند از تمام مزایای قانون کپی‌رایت نیز بهره‌مند گردد. به این ترتیب امکان کپی‌سازی و تقلب از سوی شرکت‌های رقیب از بین می‌رود و در صورت بروز مشکل در این زمینه فرد دارنده گواهی می‌تواند از طریق مراجع قانونی شکایت کند.
مدارک لازم برای صدور مجوز نرم‌افزار
برای اینکه بتوانید مراحل ثبت مجوز را بگذرانید، ابتدا باید مدارک مورد نیاز خود را آماده کنید. این مدارک متعدد هستند، ولی اولین و مهم‌ترین آنها مدارکی هستند که نشان می‌دهند حق مالکیت اثر به شما تعلق دارد. سپس باید چهار نسخه از اصل نرم‌افزار را به صورت لوح فشرده آماده کنید. همچنین باید تاییدیه فنی سازمان فناوری اطلاعات کشور را داشته باشید. اگر اثر متعلق به خود شماست، باید تصویر کارت ملی خود را ارائه کنید، ولی اگر شما یک شخصیت حقوقی هستید، باید تصویر اظهارنامه ثبت شرکت یا موسسه را داشته باشید.
مراحل ثبت نرم‌افزار
بد نیست بدانید برای ثبت نرم‌افزار و کسب گواهینامه برای اختراع خود باید مراحل قانونی مربوط به دو مرجع را بگذرانید. یکی از این دو مرجع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و دیگری مرکز مالکیت معنوی که اولی درخواست شما در خصوص کپی‌رایت را پیگیری می‌کند و دومی نیز مربوط به ارائه گواهی اختراعات نرم‌افزاری است.
برای گذراندن مراحل دریافت گواهی ثبت نرم‌افزار خود باید به صورت اینترنتی اقدام کنید. این کار با ورود به سایت سرآمد و ثبت‌نام در آن انجام می‌شود. پس از ورود به سایت می‌توانید یک فرم مخصوص اطلاعات را پر کرده و سپس شناسه و رمز عبور خود را دریافت کنید. حالا در سایت ثبت‌نام کرده‌اید و می‌توانید به سراغ گزینه ثبت و صدور مجوز نرم‌افزار بروید. در سمت راست صفحه‌ای که برایتان باز می‌شود چندین گزینه را مشاهده می‌کنید که باید به ترتیب همه آنها را تکمیل کنید. برخی از این گزینه‌ها فقط اطلاعاتی را از شما درخواست می‌کنند و برخی دیگر از شما می‌خواهند مدارک لازم را بارگذاری کنید.
در قسمت مربوط به لیست آثار، مشخصات عمومی نرم‌افزار خود را وارد می‌کنید. سپس به سراغ مشخصه‌های فنی آن رفته، فرم مربوط به معرفی همه دست‌اندرکاران حقیقی و حقوقی و اجزای محتوایی و غیرمحتوایی را طبق روشی که از شما خواسته شده است، تکمیل می‌کنید.
بخش دیگر مربوط به صدور مجوز نرم‌افزار، مربوط به مجوزهایی است که میخواهید دریافت کنید. این بخش با عنوان لیست درخواست‌ها مشخص شده است. نوع درخواست شما از نوع پروانه انتشار خواهد بود. توصیه ما این است که قبل از شروع مراحل ثبت و صدور مجوز برای نرم‌افزار خود، ابتدا با نرم‌افزار خود را به یکی از ناشران دیجیتال ارائه کرده و با آنها قرارداد ببندید. این کار برای آن است که بتوانید در گزینه انتخاب ناشر بهتر عمل کرده و اطلاعات خود را راحت‌تر تکمیل کنید.
در نهایت نیز قسمت گواهی ثبت نرم‌افزار و مجوز تکثیر را انتخاب کرده و اطلاعات مربوط به آن را پر کنید. پس از اینکه این مراحل را طی کردید، باید صبر کنید تا مراحل اداری کار انجام شده و مدارک شما از سوی سامانه تایید یا رد شوند.
هزینه ثبت و صدور مجوز نرم افزار
قبل از اینکه به هزینه ثبت نرم‌افزار در ایران فکر کنید، به این توجه داشته باشید که می‌توانید پس از صدور مجوزهای لازم و دریافت گواهی ثبت، به صورت بین‌المللی نیز اقدام کنید. اما هزینه‌ای که در ایران پرداخت می‌کنید بسیار اندک و ارزان است. به هر حال این هزینه در موارد مختلف شخصیت حقوقی و حقیقی متفاوت می‌باشد. ضمن اینکه مواردی مانند هزینه سالانه، هزینه رسیدگی به شکایات و اعتراض و غیره می‌توانند تغییر کنند. با همه اینها این هزینه‌ها آنقدر نیستند که نتوانید از پس آنها برآیید. چنانچه شما میخواهید نرم افزار خود را ثبت کنید نیاز به مشاوره تخصصی دارید تا بتوانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن این کار را انجام دهید هلدینگ ملاصدرا همواره شما را در این امر یاری خواهد کرد تا با ثبت ملاصدرا به خواسته خود برسید.
نرم افزار توسط چه ارگانی ثبت میشه؟
توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی
Oakley Murphy